Categorie: blog

Uit de praktijk.

Twee middelbare mannen. Gezellige, goedlachse, extraverte types. Werken al jaren op de administratieve afdeling van een omvangrijke organisatie. Groot gebouw, veel collega’s. Met z’n tweeën in een kantoortje op de eerste verdieping, aan het eind van de gang. Weinig aanloop. Ze missen bedrijvigheid en reuring, want aan elkaar hebben ze niet meer zoveel te melden.

Dus bedenken ze een waterdicht plan. Direct in te voeren en lage investeringskosten.

Na installatie van het feature, gaat het nieuws als een lopend vuurtje door het gebouw. Sommige collega’s proberen nog de kennis onder de pet te houden, maar er is geen houden aan. Al na een paar dagen is het een begrip. De kamer ‘op de eerste aan het eind van de gang’ wordt een hotspot voor – hé, dat is opvallend – vooral vrouwelijke collega’s.

Wauw, wat een succes!
De mannen zijn erg in hun nopjes. Er wordt weer gelachen op kantoor, een geintje hier, een kwinkslag daar. Meest gehoord – maar alleen tegen vrouwen:
“Graag gedaan hoor! En nou moet je wel een liedje zingen!”

Die flauwe opmerkingen laten de vrouwen zich maar welgevallen. Het is ook zo lekker. Om een graai te doen… in de droppot.

Ai, liep ik bijna met open naïeve ogen in de opengesperde muil van de geldwolf.

Achteraf doet het me nog het meest denken aan die stofzuigerverkopers van jaar of vijftien geleden. Ze kwamen ‘m bij je thuis demonstreren: “Let eens op eens hoeveel vuil er uit uw tapijtje komt, wat een geweldig apparaat, vind u niet? Vandaag kopen =  30% korting! Maar ik begrijp het hoor, als dit bedrag voor u te hoog is.” Je laat je niet als armoedzaaier wegzetten dus koop je die stofzuiger. Voor veel te veel geld.

De mevrouw van vorige week verkocht geen stofzuigers maar advies over nieuwsbrieven.  Haar naam kende ik al langer en het leek het goede moment haar te spreken. Ik ben namelijk niet helemaal tevreden over de nieuwsbrief van Heldere Zaken. En weet ik allang: Ieder z’n vak. Dus kom ik graag in contact met een goede, betrouwbare adviseur.

Ons eerste contact was telefonisch. Ze toonde haar deskundigheid over nieuwsbrieven door me een paar figuurtjes te laten tekenen: de driehoek met low-end en high-end producten, het vierkant voor het contentmanagement en als uitsmijter: de x- en y-as met een kaarsrechte lijn die mijn stijgende omzet voorstelde na haar interventie.

Weliswaar had ze geen tijd genomen om de huidige versie van mijn nieuwsbrief te bekijken – “nee, daar kan ik niet aan beginnen” maar was desondanks heilig overtuigd dat ik gemakkelijk een ton (dus € 100.000) per jaar kan verdienen. Wat zeg ik: Méééér dan een ton (>>> € 100.000!).

Het enige wat ik daarvoor moest doen: vlug beslissen. Want haar geweldige aanbod stond maar 24 uur. Concreet: één dagje haar exclusieve aandacht voor mij, samen praten over mijn nieuwsbrief. Dit voor de prijs van € 997 ex BTW – ja, dat wil zeggen, voor de snelle beslisser. Na morgen is het namelijk € 1497 ex BTW. En zeg nou zelf… zo’n investering is toch peanuts als je straks zoveel geld gaat verdienen?

De ‘u-kunt-dit-vast-niet-betalen-truc’ uit de stofzuigerbusiness ging als volgt: “Dus je vindt dat je te snel moet beslissen? Tja, snel kunnen beslissen hoort er nou eenmaal bij als je wilt ondernemen”. Met andere woorden: Wat ben jij een knullige hobbyist.

Na mijn opmerking dat ze niet zo moest pushen, liet ze een lange stilte vallen. Het werd een wedstrijdje: wie houdt het het langst vol om haar mond te houden. Dat verloor ik. Waarna zij me te kennen gaf dat er genoeg mensen waren die wel met haar in zee gingen – dus of ik haar tijd niet wilde verspillen. Maar als ik er dan zo nodig over na moest denken: vooruit, voor deze keer: ik kreeg bedenktijd tot maandag, 09.00 uur.

Vanmorgen belde ze. Ze had geen belangstelling voor de reden van mijn afwijzing. “Nee hoor, geen tijd” en bam, weg verbinding. Ik had geen kans om te zeggen: Dank je, voor de les die je me hebt geleerd: op die manier wil ik never nooit geen zaken doen. Niet met leveranciers, niet met klanten.

Want:

• ik luister naar mijn (potentiële) klanten
• ik geef hen tijd om te bedenken wat ze nodig hebben en of ik daarbij van dienst kan zijn
• ik doe hen ze een eerlijk en passend aanbod
• daarmee accepteer ik dat ik geen ton (of meeeer!) per jaar verdien. Als dat de consequentie is van eerlijk en fatsoenlijk zakendoen: het zij zo.
• en als je vindt dat mijn nieuwsbrief nog wat tekort komt: Klopt! Het heeft mijn aandacht.

Heldere Zaken heeft een traditie: we sturen onze relaties elk jaar een kaartje met een oppepper/ nadenker. Altijd leuk. Maar nog niet eerder kregen we zoveel instemmende reacties als dit jaar.
‘dank voor je toepasselijke kaart’
‘goeie tekst, dat doe ik nou ook altijd!’
‘auw, de zere plek geraakt’

‘Ja’ zeggen als je ‘nee’ voelt – we doen het allemaal. Ik ook. Maar waarom eigenlijk? Laat ik mezelf eens op de pijnbank leggen.

Ik vind het heerlijk om familie en vrienden te ontvangen. Gezellig, hapje, drankje, je kent het wel. ‘Mi casa es su casa – wees welkom en voel je thuis.’ Helemaal fijn.

Totdat mijn gasten op het idee komen om een vuurtje te stoken in de tuin. Vinden ze leuk, zouden ze thuis ook doen. Maar ik? Ik vind het echt helemaal niks. Ik hou niet van vuur, ben er bang voor. Dus sta ik onmiddellijk op scherp en gaan de interne alarmbellen af. Alle reden om te zeggen: ‘joh, dat heb ik liever niet.’

Maar nee hoor, ik laat het gewoon gebeuren. Ik verberg mijn angst (‘Oh, een vuurtje? OK. Leuk’). En ondertussen ben ik erg alert op alle ongelukken die kunnen gebeuren. En geniet niet meer van mijn eigen feestje.

Waarom doe ik dat?! Waarom zeg ik luchtig ‘ja’ terwijl ik een dikke ‘NEE’ voel?

Het eerste antwoord dat in mij opkomt: ‘Nou, ik ben anderen gewoon graag van dienst!’ Ha, dat klinkt goed – wat opofferingsgezindheid, een snufje altruïsme en een toefje reddingsdrang. Klopt wel, maar het is niet de hele waarheid.

Een andere reden: ‘Ik gun anderen hun plezier’. Ik cijfer mezelf liever weg dan dat ik tegen een ander zeg dat ik het niet tof vind, wat hij doet. Ook weer die opoffering. Maar ook niet de hele waarheid.

De echte reden is echter niet zo ruimhartig. Ik zet namelijk graag een mooi beeld van mezelf neer. ‘Kijk eens, wat een een sterke, flexibele en onafhankelijke Vieve. En ook zo leuk en aardig en slim.’ En daar past angstig zijn en grenzen stellen niet bij. Ik noem deze macho-Vieve: Vieve².

Waarom al die moeite? Kennelijk heb ik ooit besloten dat de gewone Vieve niet goed genoeg is. Ik ben ervan overtuigd dat mensen mij leuker en interessanter vinden als ik stoerder ben. Overigens doe ik dit niet bewust – ik ben het helemaal gewend om als Vieve² te acteren.

Een vuurtje in de tuin is maar een voorbeeldje. Ik zeg ook ja als ik nee voel wanneer ik in te stem met voorwaarden die ik niet zie zitten (voor de lieve vrede). Teveel werk aannemen, ten koste van de kinders (omdat die klant zo’n problemen heeft en alleen ik kan helpen ). Niet uitspreken wat ik echt vind (want dat is zo onaardig). Of niet uitspreken wat ik echt vind (want dat is zo egoïstisch).
Herkenbaar?

Maar helemaal pijnloos gaat het niet, die Vieve².
Het onderdrukken van de ware emoties (‘NEE!! Doe dat vuur uit! NU!’) kost veel energie. En het blijft knagen, het gaat niet weg. Een zelfgekozen dwangbuis. Hoofdpijn, moe-moe-moe, lusteloos, op m’n tenen lopen.
En het lullige is: uiteindelijk is het niet vol te houden, die Vieve². Ten lange leste knapt er iets en val ik alsnog door de mand. Met alle pijn en imagoverlies van dien.

Kortom:
Een reden om ‘ja’ te zeggen als je ‘nee’ voelt is de angst om niet goed genoeg gevonden te worden door je vrienden en familie, collega’s en leidinggevende. Deze onzekerheid maakt dat je je ‘stoere sterke versie’ oproept: je luistert niet meer naar wat je innerlijke stemmetje je influistert, maar je doet wat je verwacht dat de anderen van je willen. Let wel: verwàcht wat anderen van je willen. Je weet eigenlijk helemaal niet wat anderen van je willen of denken.

Het is bedelen om aandacht en erkenning. Het is ongelijkwaardig en maakt je afhankelijk van anderen (hè?! Dat was precies wat de gewone Vieve probeerde te vermijden!).

Om onafhankelijk en in balans te zijn, is het goed om je eigen doelen stellen, je grenzen en angsten kennen en hiernaar te handelen. Stoer en sterk zijn is leuk maar het is schijnzelfvertrouwen. Het gaat ten koste van jezelf, je relaties en je prestaties.

Tegenwoordig waag ik het erop: ik wil onbeperkt mezelf zijn – en overtuigd ‘ja’ te zeggen als ik ‘ja’ voel. Dat lukt nog lang niet altijd. Maar aandacht helpt: de duidelijkheid naar een ander begint bij de duidelijkheid naar jezelf.

Twitter mee op #helderzijn