De situatie:
- Klant heeft paardrijles.
- Instructeur kijkt en denkt: ‘Dit kan niet! Ze is te zwaar.’
- Hij checkt bij manegehouder.
- Manegehouder kijkt en oordeelt: klopt, te zwaar.
- Klant krijgt na de les te horen ‘Je bent te zwaar om paard te rijden’.
- Klant vertrekt.
Helder verhaal, denk je dan. Te zwaar = te zwaar.
Arm beest. Het is maar goed dat daar een stokje voor gestoken wordt.
Klaar.
Maar zo eenvoudig is gedoe nooit.
Dit is een verhaal over de complexiteit van gedoe, over alles wat niet is gezegd is. En wel gezegd had moeten worden.
‘Er komt zo iemand naar je kijken’
Vroeger was Marleen een echt pennymeisje. Nu is ze 37 jaar en kriebelt het weer. Ze neemt een privéles. Kan ze het nog? Ja! Oh, wat is dit heerlijk!
Tot de instructeur zegt: ‘Ik weet niet precies wat de regels hiervoor zijn maar ik denk dat je te zwaar bent om te rijden. Er komt zo iemand naar je kijken.’
BAM.
In één klap is het plezier is weg. Marleen voelt zich opeens bekeken. Er zitten mensen in de kantine – hebben ze gezien, hebben ze het over haar? En tot overmaat van ramp kijkt de eigenaar van de manege door een raampje naar haar.
Oh shit...
Hier kickt de schaamte in.
Bij het afrekenen geeft de instructeur aan dat ze inderdaad te zwaar is om te rijden. Het liefst zakt ze ter plekke door de grond.
Ik vroeg Marleen hoe ze het ervaren heeft
‘Ik weet niet meer wat hij exact zei, alleen dat het zo tussen neus en lippen doorging, dat ze het vervelend vond om te zeggen, maar dat Henk had gekeken en dat ik toch echt te zwaar was. Het enige dat ik toen wilde was weg. Weg! Als een muisje wegglippen.
Ik ben zwaar, dat weet ik zelf ook. Dat kan iedereen zien. En toch was het heel confronterend. Het was de eerste keer dat ik iets niet kon door mijn gewicht. Ik had er echt niet bij stilgestaan dat ik te zwaar zou kunnen zijn om te rijden.
En dan nog he. Even heel eerlijk: Stel dat ze gevraagd zouden hebben, ‘hoe zwaar ben je’ dan had ik het waarschijnlijk niet eerlijk gezegd. Dit is wat ik doe en wat andere dikke mensen ook doen: liegen over hun gewicht. Vijf kilo of zeven kilo, dat verschil kun je toch niet zien. Maar ja, een paard voelt dat wel natuurlijk.
Bij het afspreken van de les is niet gezegd dat er een maximaal gewicht is om paard te rijden. Ik had het echt veel fijner gevonden als het van tevoren duidelijk was. En dat je bij twijfel al beoordeeld wordt. Staat het ergens op de website? Dat zou al helpen.
Wat ik een beetje raar vind: ik zie wel vaker mensen op een paard zitten van wie ik denk ‘jij bent ook te zwaar!’ Dat klopt niet toch? Zij wel en ik niet? Maar van de andere kant begrijp ik het ook wel. Want hoe zeg je nou tegen iemand die is gaan rijden toen -ie 80 kilo woog, dat -ie nu te zwaar is? En wanneer zeg je dat? Het is een dilemma.
Maar ik ga het oplossen voor mezelf. Straks kan ik er wel weer op, als ik minder zwaar ben. Daar kijk ik echt naar uit.”
De visie van Henk, eigenaar van de manege
‘Ja, het is echt een probleem van de laatste tijd. We zijn met z’n allen zwaarder geworden. Ook kinderen zijn veel dikker dan vroeger.
’t Is net zoiets als een te zware rugzak. Die kan je wel even dragen, maar niet urenlang. Je gaat toch ook niet hardlopen met een zak aardappelen? Best gek toch, dat mensen zelf niet zien dat ze te zwaar zijn? Dat dat zo niet gaat?
En de paarden kunnen niet kiezen. Dus dat moet ik voor ze doen. En dan moet ik zeggen dat het zo niet kan. Beroerd hoor. Zeker als ze al een paar lessen gehad hebben. Want ja – waarom zeg je het dan niet meteen? Tja. Niet gezien? Niet gedurfd? Het is gewoon een moeilijk onderwerp.
En nog zoiets, ook zo ingewikkeld. Er zijn mensen die jaren geleden zijn begonnen met lessen, maar steeds een beetje zwaarder zijn geworden. Wanneer zeg je ‘nou kan het niet meer, je mag er niet meer op?’
En weet je, er wordt over gelogen. Mensen zeggen gewoon niet hoe zwaar ze zijn. Als er gevraagd wordt ‘hoe zwaar ben je?’ zeggen ze dan eerlijk ’92 kilo’ of liegen ze er wat van af? Tuurlijk, je kan het bepalen op basis van BMI, maar ik ga toch niet met een weegschaal en een meetlint naast mijn klanten staan? Dat vind ik gênant.
En dan zeggen mensen: het gaat niet alleen om het gewicht, het gaat ook om hoe je rijdt en in het zadel zit. En dat klopt, dat maakt zeker wat uit. Maar wij maken geen uitzonderingen meer. Als je te zwaar bent, mag je gewoon niet rijden op een van onze paarden. Zo simpel is het.”
Schaamte en hoe het weer goed kwam
Dit is gedoe, spanning tussen mensen, onzekerheid. Het lijkt alsof het hier gaat over de zorg voor de paarden. Maar weet je waar de échte spanning zat? In het feit dat Marleen en Henk na dit superongemakkelijke voorval het er helemaal niet meer over gehad hebben. Ze deden beiden alsof het niet gebeurd was.
Marleen verwoordde het zo: ‘Naderhand komt je elkaar tegen en dan staat het nog tussen je in, je wil iets zeggen om de spanning uit de lucht te halen. Wat ik eigenlijk wil zeggen is iets als: ‘goh ik schaam me kapot’ maar ja, dat ga je ook niet zeggen.’
Marleen was zo opgelucht toen Henk haar vroeg of ze met mij wilde praten hierover. Omdat uit die vraag bleek dat het niet alleen voor haar een vervelende situatie was geweest – maar voor hem net zo goed. Die erkenning van wederzijdse narigheid maakt zoveel goed. Dan wordt de relatie weer een beetje gelijkwaardig, dan kun je het pas echt achter je laten.
Helderheid helpt
Gedoe ontstaat als de verwachtingen niet helder zijn. Niemand wil zichzelf graag in een gênante situatie plaatsen. Mensen willen zelf kiezen. Maar dat kan pas als ze weten wat de regels zijn.
Dus mijn dikke tip: ben helder! Over de afspraken, over de verwachtingen.
In dit geval betekent dat overal en altijd het maximale gewicht communiceren. Op de site, op het inschrijfformulier en bij een intake. En als iemand toch te zwaar op het paard belandt: niet om heen draaien, maar zeggen. Scheelt heel veel gedoe.
