Seksueel misbruik bij hét familieprogramma van NL. Jarenlang. En de grote baas wist van niks. Hoe bestaat het?!

Het concept van De Voice ‘heeft alles in zich dat misbruik in de hand werkt’.

  • Je bent jong en droomt van aandacht en erkenning
  • Je doet mee aan een talentenwedstrijd (die draait om geld en kijkcijfers, maar dat weet je niet)
  • Je tekent een heftig ‘dit-zijn-de-regels-en-als-je-je-er-niet-aan-houdt-ben-je-de-sjaak’contract
  • Je zangkunsten en uiterlijk worden beoordeeld door de big shots van de Nederlandse muziekindustrie
  • ….en door hen kun je worden gemaakt én gebroken.

Dit is pure afhankelijkheid.
Zulke ongelijkwaardigheid in positie vraagt van de ‘machtigen’ dat zij oog hebben voor de belangen van de mensen die aan hun zorgen zijn toevertrouwd. De macht brengt de verantwoordelijkheid met zich mee dat zij zorgen voor het welzijn van de ander. Op z’n minst door hun ego en piemel ergens op te bergen waar niemand er last van heeft. Inmiddels weten we dat een aantal mannen vreselijk misbruik hebben gemaakt van hun positie.

Ik heb het erg met die meiden te doen.
Zij voelden geen enkele ruimte om voor zichzelf op te komen. Iedereen die hiermee te maken heeft gehad, weet hoe heftig en traumatiserend het kan zijn: het blijft voor altijd in je lijf en in je hoofd.

In ieders leven gebeuren dingen die je echt niet wilt.
Op het moment dat het zich voordoet handel je zoals het je het beste lijkt – je kiest in een split second: vechten, vluchten, bevriezen – dat is puur overlevingsgedrag. Wat het ook is, het is nooit fout. Ook niet als je je achteraf afvraagt ‘waarom heb ik niks gedaan?’ – je koos op dat moment wat het beste was. Gewoon goed gedaan.

Maar hoe gaat het dan verder?
Als je je ergens vervelend onder voelt of zelfs helemaal ziek van bent? Maar ‘om er nu nog op terug te komen… daarvoor is het te laat. Want wat zullen ze wel niet zeggen? Zullen ze me wel geloven?’ De gedachte is logisch. Helaas maak je jezelf daarmee ook na afloop nog afhankelijker dan je al bent. Door je niet uit te spreken slaat de pijn naar binnen. Ga je jezelf dingen verwijten. Ben je er alleen mee.  

‘Het leven wordt voorwaarts geleefd en achterwaarts begrepen’ (Kierkegaard).

Het is niet jouw fout en je deed niets fout. Je koos voor de beste overlevingsstrategie. Dat heb je goed gedaan.

Achteraf kun je keuzes andere maken.
Daarom mag je altijd terugkomen op afspraken of op dingen die je eerder hebt gedaan of gezegd. In grote kwesties of kleine dingetjes. Een nieuwe zienswijze, andere feiten, veranderende omstandigheden; elke reden is een prima reden om de situatie voor jezelf te verbeteren.

Zorg voor jezelf – zéker als een ander het niet doet.
Respect en applaus voor de vrouwen die verhaal halen na wat hen is overkomen bij De Voice. Zij zorgen niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen.  

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

Als voorzitter van een vergadering word je geacht om beheerst en onpartijdig het overleg te begeleiden. Lekker stevig en in balans. Maar soms wordt het bloed zo onder je nagels uitgehaald – dan hou je het niet! Je krijgt een woedeaanval, je gooit er alles uit, je bent niet te stoppen. Dan heb je Gedoe met een grote G.

Dit stukje uit een vergadering van een commissie van de Tweede Kamer heeft alle kenmerken van gedoe in zich. Pak een kop thee, ga er even lekker voor zitten en griezel & geniet van andermans ellende.

Dit is gedoe uit het boekje, het tikt alle boxen aan. In bijgaande blog leg dat uit én hoe het beter kan.

Botsing: Ockje Tellegen vs Sylvana Simons “Het is een kleuterklas hier, u heeft niet méér rechten”

Wat: Voorzitter is er he-le-maal klaar mee en valt enorm uit tegen collega

Waar: Commissie Emancipatiezaken Tweede Kamer

Wie: Voorzitter Ockje Tellegen, Sylvana Simons (Bij1), Caroline vd Plas en heleboel omstanders

Wanneer: 6 december 2021

(Geen tijd voor de hele video? Kijk dan van 1: 40 – 2.50 min, dan heb je het ergste/mooiste wel gehad).

En? Wat vind je ervan? Tenenkrommend toch?

Dit is echt een fantastisch voorbeeld van gedoe. Kijk maar. De belangrijkste kenmerken van gedoe vind je allemaal terug.

  • Gedoe doe je nooit alleen; je hebt er minimaal twee mensen voor nodig. In dit filmpje gaat het tussen de voorzitter en Sylvana maar kennelijk heeft ook Harm Beertema er iets mee te maken. En de rest van de vergadering ook, ook als ze hun mond houden. Als je erbij bent, ben je onderdeel.
  • Gedoe is vaak een lang verhaal. Ook al lijkt het dat het gaat over het voorval in deze vergadering, ga er maar van uit dat er al veel langer irritaties zijn. Kennelijk heeft de voorzitter zich al langer ingehouden en nu in de maat vol en klapt het – en dat is waar we hier getuige van zijn.
  • Heftige emoties! Is er gedoe, dan zijn mensen verontwaardigd, boos, bang, verdrietig, jaloers, triomfantelijk – noem maar op. Overigens is het lang niet altijd zo zichtbaar als in deze clash.
  • Bij gedoe ligt de focus op problemen, daar wordt eindeloos over gesproken.Wat men wél wil of wat het doel is, is niet aan de orde.
  • De positie die mensen ten opzichte van elkaar innemen is ongelijkwaardig: Ik ben helemaal OK, jij niet. De voorzitter laat het weten in “Het opvoeden van mijn vier kinderen thuis is gemakkelijker dan het leidinggeven aan deze vergadering!” (Heel gênant dit – ook voor haar kinderen trouwens).
  • Veralgemeniseren: het uitsmeren van de verwijten. Voor het gemak scheert de voorzitter alle deelnemers over één kam: “Het lijkt hier wel een kleuterklas!”. Vervolgens krijgt niemand het woord om hierop te reageren.
  • Degene die het meest emotioneel is, verliest. Ook al heb je nog zo’n gelijk, degene die zich het meest laat gaan heeft toch verloren.

Ter verdediging van de voorzitter: het is een zware klus waar ze voor staat. De situatie heeft iets weg van een lagere schoolklas die de overwerkte invaller uittest.

Maar hoe dan wel? Als ik de kans had om de voorzitter iets in te fluisteren tijdens de koffie, zou ik het volgende zeggen:

  1. Blijf te allen tijde cool en collected. Sta erboven. Ken je rol. Stuur op je doel en benoem dat.
  2. Schors! Als je voelt dat je je emoties niet meer de baas bent: stop! Acuut schorsen die vergadering. Doe je het niet, dan maak je het vanaf dat moment alleen maar erger.
  3. Practise what you preach. De voorzitter zegt“Ik vind het echt een schande dat we deze kant van dit parlement aan de toehoorders laten zien” – nou, zorg dan dat je het niet laat zien. Pak je rol en doe er wat aan.
  4. ‘De gedachte dat het probleem niet van jou is, ís het probleem. Het is misschien niet jouw schuld dat het gaat zoals het gaat – maar door je reactie is je aandeel in het gedoe zeker zo groot als van degene die je het verwijt. Dus voorzitter, je hebt ook (juist!) de sleutel in handen om het te verminderen.
  5. Let op gelijkwaardigheid. Uit de hoogte doen, de ander de les lezen, oordelen, door de ander heen praten; allemaal uitingen van ongelijkwaardigheid waardoor de ander zich niet serieus genomen voelt. En dat werkt als een rode lap op een stier.
  6. Benoem het doel van de bijeenkomst zo concreet mogelijk. Zoals “Als we hier om 14.00 uur weggaan hebben we besluit X en Y genomen”.
  7. Ben heel helder over de regels. Wat kan wel, wat wordt niet getolereerd? Wat doe je als men zich niet aan de regels houdt? En het belangrijkste: dat dan ook doen.

Herkenbaar? Word je ook wel eens uit balans gebracht door heel irritante, zuigende collega’s? Of zie je je medewerker lijden onder dit soort types? Het kan anders en het mooie is: de sleutel ligt bij jezelf. Neem eens contact op via 06 52 372 572 dan hebben we het erover.

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

‘Kijk dan! Erg hè, hierin ben ik een tonnetje’

Wij, moeder en dochter, passen spijkerbroeken bij Levi’s. Het is vrijdagavond tijdens de eerste lockdown en het is stil in de winkel. Ik draai voor de spiegel. Zo’n high-waist is het kennelijk helemaal, maar getver, nee, ik vind het niks. M’n zwembandje moet erin, het zit te strak en ik lijk wel zwanger. Uit met dat ding.

‘Huhum – als er iemand hier een tonnetje is, ben ik het wel.’

Opeens staat de verkoopster naast me en ze is, hoe zal ik het zeggen… nou ja, inderdaad, een tonnetje. Een jaar of vijfentwintig, komt ongeveer tot mijn middel en ze is rond aan alle kanten. Een klein mooi rond tonnetje. Automatisch schiet ik in standje ‘nou, dat valt toch allemaal wel mee’ maar ik slik het in. Het valt niet te ontkennen, van ons drieën is zij verreweg het tonnerigst. Het verschil tussen haar en mij is zo groot dat ik met goed fatsoen mijn twijfels over mijn eigen lijf niet kan uitspreken.

‘Weet je,’ zegt ze ‘we zijn allemaal mooi zoals we zijn. Jij ook.’

‘Euhhh ja natuurlijk,’ stotter ik. ‘Ja maar vroeger was ik echt altijd héél dun (écht niet, van schrik ga ik overdrijven), maar nu ik wat ouder word enzo…. Het is gewoon even wennen die spekjes…’

Ik lach er schaapachtig bij. Ik ben in de war.

Dit is gek, ze gooit de gebruikelijke verhoudingen helemaal op z’n kop: Ik ben dubbel zo oud als zij, ik ben de klant en zij de verkoopster en vergeleken met haar – naar het westerse denken dan hè – heb ik veel meer de looks dan zij. Dat zijn drie redenen waarom mensen onbewust een ongelijkwaardige positie kiezen. En toch spreekt ze me toe als een moeder haar dochter.

‘Ja, ik herken het. Maar het is niet nodig. Het wordt tijd om dit allemaal achter ons te laten’.

Mijn dochter Lara en ik kijken elkaar wat aan. Wat bedoelt ze?

‘Hier trekken we een streep. Zie je ‘m?’ Met haar voet wijst ze een denkbeeldige lijn tussen twee pashokjes.

Ja…? (Nee – maar nu willen we het weten ook)

Ze gaat naast me staan, pakt mij hand en zegt: ‘We gaan dadelijk over de streep. Daar stopt het negatieve denken over ons lijf. Eenmaal over de streep accepteren we hoe we eruitzien en gaan we ervan genieten. Ben je klaar?’

‘Eeuuhh…ja?’

‘Nou, daar gaan we dan!’ En hand in hand zetten we een grote stap tussen de pashokjes.

‘Zo!’ zegt ze stralend. ‘Dat was niet moeilijk he!’

Nee, dat was niet moeilijk maar wel een hele ervaring. Geweldig, iemand die zo bewust gelijkwaardig communiceert en haar eigen boodschap verkondigt. En het lesje body positivity was mooi meegenomen. All bodies are good bodies!

We vertrokken met vijf broeken – voor mij met low-waist, voor Lara met high – en een dijk van een verhaal.

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

Waarom voel je je lekker als je hard gewerkt heb en ben je ontevreden als het minder gaat? Waarom is ‘goed’ niet goed genoeg en streef je altijd naar het allerbeste? Waar komt dat godvergeten uitstelgedrag eigenlijk vandaan? En nog zoiets: waarom zeg je altijd “nee hoor, alles prima” – ook als het helemaal niet zo lekker gaat? 

Tien tegen één dat het gewoontes zijn die je vroeger thuis opgepikt hebt. Omdat je ouders het al zo deden – “alles voor de zaak, de rest past zich maar aan”, of omdat je er een goedkeurende blik of een compliment voor kreeg. Of, wat meer verbloemt, omdat ze dan minder op jou letten en alle aandacht naar je zus ging. Zo leerde je wat er van je verwacht werd of hoe je het best uit de verf kwam. Superhandig, dit soort strategieën. 

Helaas willen die ooit-zo-handige-aangeleerde patronen je nog wel eens in de weg zitten. Een gewoonte van toen wordt in de loop der jaren een bevel: Het moet zó en niet anders, want alleen dan is het goed genoeg. Het is jouw persoonlijke commandotraining. Een opjager van jewelste en je voelt ‘m elke dag. De vraag is: Hoe kom je er van af? 

In zo’n gesprek met een van mijn klanten vertelde ze hoe zij haar ‘commando’s’ had geleerd en hoe het verder ging. Het raakte me. Van de vertelster mag ik het ook met jullie delen. 

HET LEVEN IS EEN LACHERTJE

Haar moeder had haar leven lang keihard gewerkt. Niet lullen maar poetsen. Voor iedereen klaarstaan – wat ze zelf wilde was van minder belang. Wat wél telde waren haar dochter en diens kleine kind. Voor hen was ze een veilige haven. Samen, warm, gezellig. Met z’n drieën konden ze de wereld aan. Tot de rampspoed kwam. Zes jaar geleden – ze was nog geen zestig – werd ze ziek en al heel snel overleed ze.   

Dochter volgt nu een Heldere Zakentraject. Ze wil onderzoeken hoe het komt dat ze altijd álles geeft in haar werk. Hart en ziel, bakken met energie, enorme betrokkenheid. Tot voor een paar jaar gaf dat harde werken een hoop voldoening, maar tegenwoordig is de balans helemaal zoek. Ze probeert het wel: doorzetten, schouders eronder, positief blijven, maar ze is zo moe. Telkens spoken er zinnetjes als ‘mag ik hier weg?’ door haar hoofd.

En dat kan niet, want ze wil niet weg. Niet écht. Deze baan geeft zekerheid, goed inkomen, leuke collega’s, het is allemaal prima geregeld. Weggaan zou gekkigheid zijn. Maar zo kan het ook niet doorgaan, dat is wel duidelijk. Dus hoe dan? Hoe doe je dat, een beetje minder hard werken als je dat nooit geleerd hebt?

‘Zei ze nog iets zo aan het eind? Had ze nog een boodschap?’
‘Ja… vlak voordat ze stierf, zei ze tegen me: “Meidje, het leven is een lachertje.”’
‘Oh echt? Goh…’
‘Ja hè. Ons mam was een wijs mens.’
‘En wat wilde ze ermee zeggen?’
‘Volgens mij bedoelde ze dat je druk maken over van alles en nog wat weinig zin heeft. Je hebt zo veel dingen niet in de hand. Alleen jezelf…’

Kippenvel krijg ik hiervan. Haar moeder heeft het gezien, dat harde werken van haar dochter. En ook dat ze werkt met dezelfde toewijding als zij. En moeder weet uit ervaring dat het niet helpt, dat het haar uiteindelijk niet gelukkiger zal maken. En zo gaf ze haar, op het randje van haar leven, nog permissie om het anders te doen. 

Ontroerend mooi toch.

De kerstdagen zijn een uitgelezen moment om over dit soort gewoontes na te denken. Maar misschien nog beter: deze dagen zijn óók een fantastische kans om even niet na te denken. Gewoon te zijn. Even die ratelmachine uit. Naar de kerstballen en de herdertjes staren. Ultiem gedoe-loos zijn. Dat wens ik je toe.

Voor jullie allemaal hele gezellige dagen en een gezond 2021. Tot snel!

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

Laten we het eens hebben over de ‘Trumpjes’ onder ons en hoe je daar mee om gaat. Denk aan je collega die bij doorvragen direct agressief in de verdediging schiet. Of je leidinggevende die jouw voorstel geïrriteerd van tafel veegt – maar positief reageert als een ander hetzelfde plan voorlegt. Of de medewerker die zanikt over de ander, maar ondertussen zelf de sfeer enorm negatief beïnvloedt.

 Je hebt vast al iemand in gedachten nu. En zo niet: De echte Trump is een mooi (extreem) voorbeeld van psychologische ongeletterdheid. Omdat het zo lekker actueel is, plaatste ik een berichtje op LinkedIn waarin ik de link legde. Met als uitsmijter: psychologische ongeletterdheid is overal. Ook in jouw organisatie.

En zo kwam ik in gesprek met mensen die de pech hebben dat ze een Trump-achtige collega of leidinggevende hebben. En ik vroeg hen het hemd van het lijf. Wat is hun ervaring, wat kun je doen, wat moet je zeker niet doen in de omgang met zo’n Trump? 

Het waren enerverende gesprekken over het samenwerken met een Trump. M’n gesprekspartners voelden zich in hun hemd gezet, niet gesteund door hun leidinggevende (of juist wel, maar dan hielp dat ook niet) en hun integriteit en goede intenties werden ernstig in twijfel getrokken. Korte lontjes, lange tenen. Moeilijk!

Voor je het weet ga je meedoen in al het gedoe van de Trump en wordt het van kwaad tot erger. Elke situatie is anders. Toch waren er een paar aanbevelingen die in elk gesprek terugkwamen. 

Dit zijn de belangrijkste lessons learned, rechtstreeks uit de praktijk.

1. Ga niet in je eentje met de Trump in gesprek maar vraag er iemand bij, bij voorkeur een collega die wat minder heftige emoties oproept bij de Trump. Zijn of haar aanwezigheid zal ervoor zorgen dat de felheid van het gesprek wat afneemt én je hebt een getuige van alles wat is besproken en de toon waarop dat ging. (Bonustip: maak een verslagje van zo’n gesprek en laat dit ook door je getuige onderschrijven. Zo voorkom je misinterpretaties en verdraaiingen. In de beeldspraak van een van m’n gesprekspartners: “We spraken af dat we een appeltaart gingen bakken, maar achteraf hield de Trump vol dat we een Indische Rijsttafel zouden maken”).

2. Focus op je eigen waarden in plaats van op al het gedoe van de Trump. Gedoe heeft als eigenschap dat het alle aandacht en energie naar zich toe zuigt. Ga er niet in mee. Realiseer je (opnieuw) hoe jij wilt werken, hoe jij bekend wilt staan in je organisatie en ben daar helder over. Ben jij van de transparantie? Van het teamwork? Van de heldere processen? Van de gelijkwaardigheid? Gebruik die waarden als kompas voor je reacties en benoem ze in gesprekken. Ze zullen ervoor zorgen dat je je rug recht kunt houden, ook als het niet gemakkelijk is. 

3. Laat je niet kapot maken. Komt het zover dat de Trump je leven en je werk bepaalt? Ben je boos, gefrustreerd, slaap je slecht, kun je nergens anders aan denken? Of het nou een teamissue is of een persoonlijke strijd tussen jou en de Trump: Zoek hulp. Ga naar een vertrouwenspersoon.
Wil je dat niet? Of ben je ervan overtuigd dat deze situatie niet zal veranderen? Realiseer je dan dat vertrekken altijd een optie is. Nee, je hebt het niet verdiend en nee, het is ook niet eerlijk. Maar dit is toch ook geen doen? En onthoud: je hebt niet verloren. Je bent trouw gebleven aan jezelf door jouw waarden in het leven als kompas te nemen. Als je niet (meer) bij de organisatie past – dan is dat wat het is. En ga je jouw mooie kwaliteiten ergens anders inzetten. 

Let wel: Gedoe doe je nooit in je eentje, het is altijd een wisselwerking. Dat geldt voor de Trump, maar net zo goed voor degene die met hem of haar te maken heeft – voor jou dus ook. 

Goed kunnen reflecteren op je eigen communicatie en gedrag is goud waard. Hoe beter je kunt reflecteren op eigen en andermans gedrag en communicatie, hoe beter je de relatie met anderen kunt opbouwen en onderhouden. Zodat je lekker kunt samenwerken, met minder ergernissen, frustraties en gedoe. 

Herken je dit in jouw organisatie, in je eigen professionele leven of bij één van de medewerkers, laten we het er dan eens over hebben. Je kunt me bereiken via info@heldere-zaken of bel me op 06 52 372 572.

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

Zwart-wit denken. Bot zijn. Reacties die buiten proportie zijn. Alles en overal willen controleren. De oorzaak van problemen buiten jezelf leggen. Kritische vragen uitleggen als wantrouwen. De eigen werkelijkheid zien als dé enige waarheid – allemaal voorbeelden van een soort van ‘psychologische ongeletterdheid’. 

Psychologisch ongeletterd. Dat ben je als je je emoties niet kunt herkennen, benutten, begrijpen en reguleren.

Mensen die niet zo goed op hun eigen gedrag kunnen reflecteren, ‘zijn’ hun gevoel in plaats van dat ze hun gevoel ‘hebben’. En vervolgens blijven ze daarin hangen. Ze zijn afstandelijk – ze voelen weinig – of juist erg emotioneel. In dat laatste geval kunnen ze ontploffen van woede of enorm gekwetst zijn en dragen deze emoties lang met zich mee. En dat is vaak de oorzaak van gedoe en spanningen op de werkvloer. Het punt is: ze hebben het vaak zelf niet zo in de gaten, ze weten niet beter.

(Oeh! Even tussen jou en mij: de eerste dertig jaar van mijn leven, en ook nog wel langer, was ik behoorlijk psychologisch ongeletterd. Ik kon vreselijk boos-beledigd-teleurgesteld zijn en dat maanden volhouden. Zonder dat ik mijn eigen aandeel zag.)

‘Psychologisch ongeletterden’ kom je overal tegen. Mannen en vrouwen in alle leeftijden. Introvert en extravert. Vriendelijk en onvriendelijk. Succesvol of juist niet. En opleidingsniveau heeft er ook niks mee te maken.

Goed kunnen reflecteren is goud waard
Hoe beter je kunt reflecteren op eigen en andermans gedrag en communicatie, hoe beter je de relatie met anderen kunt opbouwen en onderhouden. Zo vergroot je je kans op sociaal en maatschappelijk succes.

Dát is de kern van het werk van Heldere Zaken.

Half Nederland is psychologisch ongeletterd. 
Mocht je jezelf – of een ander – herkennen, realiseer je dan dat zo’n beetje half Nederland onder deze definitie valt. Kijk maar eens naar de felheid en agressieve toon van de corona-discussies. Need I say more? 

Psychologische ongeletterdheid is geen schande. Helemaal niet! Maar het is niet handig en ook niet nodig. Je kunt het leren. Daarna beweeg je gemakkelijker door je werk en je leven. Met minder ergernissen, frustraties en gedoe. 

Dus als je het herkent, in je eigen professionele leven of bij één van de medewerkers, laten we het er dan eens over hebben. Coronaproof natuurlijk. Bel me op 06 52 372 572.

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

Een leven lang keihard gewerkt. Niet lullen maar poetsen. Voor ieder klaarstaan, wat ze zelf wilde was van minder belang. Een veilige haven zijn voor haar dochter en diens kleine kind. Samen, warm, gezellig. Met z’n drieën konden ze de wereld aan.

Zes jaar geleden – ze was nog geen zestig – werd ze ziek en al snel overleed ze.  

De dochter volgt een Heldere Zakentraject omdat ze álles geeft in haar werk. Dat gaf altijd een hoop voldoening, maar tegenwoordig is de balans weg. Ze probeert het wel, doorzetten enzo, maar ze is zo moe. Ze denkt telkens zinnetjes als ‘mag ik hier weg?’. Zo kan het niet doorgaan, dat voelt ze ook wel. Maar hoe doe je dat, een beetje minder hard werken als je dat nooit geleerd hebt?

‘Zei ze nog iets zo aan het eind? Had ze nog een boodschap?’

‘Ja. Vlak voordat ze stierf, zei ze tegen me: “Meidje, het leven is een lachertje.”’

‘Oh echt? Jee… wat bijzonder.’

‘Ja hè. Ons mam was een wijs mens.’

‘Weet je wat ze precies bedoelde?’

‘Volgens mij bedoelde ze dat je druk maken over van alles en nog wat weinig zin heeft. Je hebt zo veel dingen niet in de hand. Alleen jezelf…’

Dat keihard werken gaat haast automatisch. Ze werkt met dezelfde toewijding als haar moeder haar voorgedaan heeft. Wat is het een wonder dat haar moeder haar ook permissie heeft gegeven om het anders te doen.

Ontroerend mooi toch.

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

“En, mevrouw Ter Laak, heeft u al een baan?”

Een BÁÁN?

“Ben jij gek? Ik kom hier niet om te praten over een nieuwe baan, ik kom hier om mijn gelijk te halen! Ik laat hem er niet mee wegkomen! Wat denkt ie wel. Ik heb me he-le-maal het schompes gewerkt voor hem. Die hele tent hield ik draaiende. Nooit was iets te veel. En nu? Stank voor dank.

Ja, ik sta stijf van de stress. Nee, ik doe geen oog dicht. Ik ben boos! En heel verdrietig. Dus een andere baan..?! Oh nee, no way. Ik wil wraak!”

Vieve in 1997
1997. Wat een meiske nog he.

Veel te bang om me uit te spreken
Als ik toen had geweten hoe ik rustig en op tijd kon zeggen wat me dwars zat, dan zouden de emoties nooit zo hoog opgelopen zijn. Was de werkrelatie niet zo kapot. Zat ik niet bij de advocaat. Voelde ik me niet zo gekrenkt. Maar moeilijke dingen uitspreken, dat was toen nog véél te spannend.

Mijn favoriete rotgevoel
Thuis heb ik geleerd dat het veiliger is om je aan te passen dan je uit te spreken. Met deze aanpak heb je inderdaad minder conflicten. Het nadeel is dat je ergernissen en emoties in je hoofd en lijf blijven. Daardoor kom je in je favoriete rotgevoel terecht.
In mijn geval: (verongelijkt) ‘Heb ik zo mijn best gedaan, is het nóg niet goed, het is ook nooit goed’, gevolgd door (zielig) ‘heb ik weer, het is ook altijd hetzelfde’ en dan naar (boos, woedend) ‘wat denkt ie wel, wat een *** , dat kan toch niet zo, de ***, hier leen ik me niet voor’ – etc. Het is een vicieuze cirkel.

Het duurde nog jaren…
Ik was 28 en het zou echt nog jaren duren – inclusief teleurstellende werkervaringen, botsingen in de familie, gedoe met vrienden en uiteindelijk een dikke burn out – voor ik in de gaten kreeg wat mijn aandeel was in al die toestanden. En dat het weinig zin heeft om kwaad te zijn op de ander terwijl ik zelf met alle winden meewaai – omdat ik het eerlijke gesprek niet aandurf. 

… maar het kwam goed.
Toch heeft al dat gedoe tot iets goed geleid. In 2007 ben ik begonnen met Heldere Zaken. Met als doel: het lekker praktisch oplossen van gedoe op de werkvloer. Omdat ik als geen ander weet hoe gruwelijk je vast kunt zitten in ineffectieve communicatie. Maar ook waarom je het doet, welke ellende het kan veroorzaken én hoe je het kunt oplossen en voorkomen. 

En als ik het kan, dan kan jij het ook. Zeker weten. 
Keertje koffie?

www.heldere-zaken.nl/contact of 06 52 372 572

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]

Zo’n driekwart van de mensen die ik begeleid vindt het moeilijk om op een heldere manier te zeggen wat ze vinden. Ze komen niet uit hun woorden, passen zich te veel aan, denken er heel erg over na. Of ze houden gewoon hun meningen en irritaties onder de pet. Gevolg: diepe vermoeidheid, weinig plezier in ’t werk, veel zorgen.

De overige 25% heeft juist een te rappe tong. Zij geven hebben al gezegd wat ze denken voordat zij zich de consequenties realiseren. Gevolg: irritaties, ruzie en onbegrip. En spijt! Vaak hebben ze, als de emoties wat gezakt zijn, spijt van hun directe of harde woorden.

Soms kom je iemand tegen uit die laatste categorie die er gewoon uit flapt wat -ie vindt, zonder zich bewust te zijn van het effect op de ander. Verbazingwekkend, grappig én lastig voor hun omgeving.

Dit is een verhaal uit het echte leven. Ik verzin dit niet.

De situatie:

  • Dochter wil een gewone bril + een zonnebril op sterkte.
  • Brillenwinkel heeft actie: 2 brillen voor de prijs van 1 + nog een weggeefbril.
  • De laatste mag ik.
  • Ivm corona werkt de winkel op afspraak: om 17.00 uur zijn we welkom.
  • Dochter doet zo’n ogentest, ik ga alvast uitzoeken.

En dan komt het.
Ik: ‘Hallo, ik kom voor een zonnebril.’
Verkoopster: ‘OK. Na het passen legt u ze daar neer. Dan poets ik ze. Maar niet meer dan vijf brillen proberen, want anders blijf ik poetsen.’

Huh? Daar heb ik even niet van terug. Ik voel me acuut een lastige klant en heb geen zin meer om een bril te passen.

Maar wacht ‘s, ik ben van Heldere Zaken, hier kan ik mee omgaan. Dus doe ik een poging om te zeggen dat ik haar reactie niet fijn vind en in één moeite door de sfeer een beetje te pimpen:

Ik: ‘Nou, dat klinkt erg ongezellig. Zo heb ik eigenlijk geen zin meer om een bril te passen. Het plan was dat mijn dochter de twee brillen zou nemen en ik de derde. En het mooiste zou zijn als we daarvoor in één keer kunnen slagen.’
Zij: Ja, dat zou inderdaad heel mooi zijn, want we willen wel graag om zes uur naar huis’.

SORRY?! ZEI ZE DAT NOU ECHT?
Toen stuurde ik dit appje naar Dochter, die gezellig zat te kletsen met de ogentester:

Gelukkig heeft Dochter een prachtig hoofd waar we ruim binnen de tijd twee geweldige brillen voor vonden. Nee, voor mij geen bril.

Verkoopster: ‘Studeer je?’
Dochter: ‘Ja, ik studeer politicologie.’
Zij: Oh? Dat lijkt me zo saai. Mijn dochter studeert fiscale economie. Ik zeg altijd: ik snap niet wat je eraan vindt. Maar ja, we kunnen niet allemaal in een brillenwinkel werken, hè.’.
Dochter: ‘Ehh… nee, dat klopt.’

Gelukkig had de onverwoestbare eerlijkheid van deze mevrouw ook voordelen. We twijfelden over extra kraswering. Ik vroeg haar: ‘Wat zou je zelf kiezen?’ Waarop zij antwoordde: De goedkoopste. Het heeft allemaal geen zin bij zulke dunne glazen.’

Wat gebeurt hier nou?
Eén ding is zeker: deze mevrouw is niet de eigenaresse van de zaak.
Ze denkt onvoldoende na over haar rol als verkoopster en over het doel van ons gesprek (= zoveel mogelijk brillen verkopen, lijkt me). Natuurlijk hoeft ze ons niet naar de mond te praten en ik hou van eerlijkheid. Maar op deze manier gaat zij uit contact.
Vervolgens probeer ik dat te herstellen – want ik vind het niet fijn als ’t niet lekker loopt tussen mij en een ander – en doe een poging om de sfeer te verbeteren. Gezien onze rollen als verkoopster en klant zou je dat juist andersom verwachten.

Hoe kun je slim met dit type flapuit omgaan?  
Deze wijze van communiceren maakt dat de andere het contact verbreekt of – zoals ik – haar (onbewuste) uitnodiging aanneemt om irritaties uit te wisselen. Niet dat dat zin heeft, het wordt er alleen maar erger door.
Het handigst is om je te realiseren dat het niet over jou gaat – zo’n mevrouw-zonder- filter zegt ook maar net wat er haar in ’t hoofd valt. Het heeft ook wel iets verfrissends. ?

Wat kun je doen als zo iemand je collega is en je er last van hebt?
Poor you. Dat is niet zo fijn.

  1. Mijn belangrijkste tip: maak van je hart geen moordkuil. Breng het ter sprake. Er is maar weinig zo slecht voor een mens als het inslikken van grote irritaties, die gaan een eigen leven leiden.
  2. Ga ervan uit dat je collega dit uit onkunde doet, niet uit onwil.
  3. Blijf zoveel mogelijk bij de feiten. Vertel wat jij ziet en hoort. Vraag waarom hij of zij het zo doet.
  4. Geef aan hoe je denkt dat het beter kan. De kunst is om het zo te vertellen dat de ander het begrijpt en niet in de verdediging schiet. Het kan helpen om de rollen eens om te draaien. Zo van ‘hoe zou je het vinden als jij…’
  5. Maak het niet persoonlijk, hou de focus op het doel. In dit geval: verkopen van zoveel mogelijk brillen, tevreden klanten, aanbevelingen. En lekker samenwerken natuurlijk.
  6. En hou de humor erin!

Hoe het afliep:
Het kwam goed. Dochter heeft twee mooie brillen en ik heb m’n zonnebril uitgezocht op een andere dag en bij een andere verkoopster. Verder doet de zin we kunnen niet allemaal in een brillenwinkel werken, hè’ het nog steeds erg goed bij ons thuis.

Herkenbaar?
Bij jou in je bedrijf, op de afdeling? Is de houding van die medewerker of collega niet prettig of zelfs een risico voor de zaak?
Kortom: moet het anders maar weet je niet meer hoe, alles al geprobeerd? Neem eens contact op. Ik heb al voor hete vuren gestaan qua communicatie en zet mijn ervaring en kennis graag in. 
Mail me voor een vrijblijvend gesprek. Altijd welkom.

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]
Slik jij ook weleens iets terwijl je het er niet mee eens bent?
 
Dit is Sarah, facilitair manager bij een hogeschool. Zij heeft ingestemd met een nieuwe taakverdeling:
 
“Ik ben het er zeker niet mee eens! Vanaf het begin al niet. Een half jaar geleden kwam er een nieuwe collega en zij kreeg een groot deel van mijn taken. Deze verdeling is goed voor haar maar niet voor mij. Toch zei ik er niks van. Ik was bang dat ze me egoïstisch zouden vinden. En ik wist ook niet hoe ik het moest zeggen. Ik kreeg al stress bij de gedachte! Oh ik ben er nog elke dag boos over. Maar ik kan er nu niets meer over zeggen. Nee toch? Dat zou nergens op slaan.”
 
Even slikken en weer doorgaan?
Sarah zegt er dus niks van, zij houdt zich groot op haar werk en laat niets merken. Ze slikt haar boosheid door. Maar ze vergeet het niet.
 
Ergernis en irritatie waar je niks van zegt kun je zien als een zegeltje dat in een zegelboekje wordt geplakt. Eén zegeltje is nog wel te hebben. Heel veel zegeltje maken een boekje dat bol staat van de ingeslikte emoties. De boosheid en verontwaardiging van Sarah staan gelijk aan heel veel zegelboekjes die in één keer volgeplakt worden – en elke dag plakt ze er zegeltjes bij.
 
Die woede en het verdriet lopen op, totdat ze je hoofd en je lijf uit willen. De boekjes moeten ingeleverd worden. Het gekke is: meestal doe je dat niet bij degene bij wie je al die zegeltjes geplakt hebt. Nee, je geeft het volle boekje aan iemand die dicht bij je staat. Dan moeten je man, je vrouw, je kinderen of de hond het ontgelden. Bam! Alle boosheid en irritatie komt er in één keer uit.
 
Spaar jij ook zegeltjes?
Hoeveel zegeltjes heb jij in de afgelopen weken geplakt? Hoeveel volle boekjes heb jij in de kast liggen? En bij wie lever jij ze in? Bij Sarah waren haar man en haar kinderen de pineut. En ik? Ik hield alle boekjes voor mezelf, met burn-out tot gevolg.
 
Spaar jij ook zegeltjes? Niet doen! Maak van je hart geen moordkuil.
Denk je nou ‘ja Vieve, jij hebt gemakkelijk praten, maar zo werkt dat niet bij mij’ – dan ben je aan het goede adres. 

Ik leer professionals hoe ze wél kunt zeggen wat ze willen. Ook als het spannend is. Op een manier die bij hen past en waarmee zij de verhoudingen met collega’s, leidinggevenden en klanten goed houden.

Klinkt dat als muziek in je oren? Laten we dan onderzoeken hoe dit voor jou kan werken. Neem contact op en we plannen een online gesprek.

In de tussentijd: hou je goed!
Veel groeten,
Vieve

De Heldere Zaken updates in je mailbox? Schrijf je hier in.

[yikes-mailchimp form="1"]